گزارشگر:
شما روابط ایران و امریکا را چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟ و نیز روابط ایران و اسرائیل. موضع آن کشور در قبال مسائل مربوط به ایران مثلاً مسئله هسته‌ای با امریکا فرق دارد و اسرائیل کشور مهمی در منطقه است. روابط با این دو کشور را چگونه پیش بینی می‌کنید و در نظر دارید چه اقداماتی در این زمینه انجام دهید؟
رئیس‌جمهور:
مواردی را که به صورت سؤال مطرح کردید، باید خودتان جواب بدهید و من اگر اینجا نکاتی را می‌گویم برای این است که شما و همکارانتان بیشتر در این مورد مطالعه کنید و به این سوالات پاسخ بدهید.
مراکز دو طرف در چین و ایران باید روی موضوع مطالعات چین و ایران متمرکز شوند. حالا در ایران به دلایلی شاید در سیاست خارجی تمرکز روی مسائل منطقه‌ای و مقداری روی غرب‌، با توجه به سوابق ایران و غرب از قبل از انقلاب تا حالا، باشد. اما در شرایط جدید ایران و چین باید وقت بیشتری به هم اختصاص دهند و دو طرف با زبان هم آشنا شوند. الان در میان شما کسانی هستند که به طور کامل فارسی صحبت می‌کنند و گاهی برخی از چینی‌ها فارسی را به گونه‌ای صحبت می‌کنند که گویی در ایران بزرگ شده‌اند. پس این امکان و استعداد وجود دارد که جوانان چینی بتوانند زبان فارسی را خوب یاد بگیرند و حرف بزنند. همه ما می‌دانیم که زبان در اصلی ورود به فرهنگ یک ملت است. نمی‌شود فرهنگ یک کشور را از طریق ترجمه متون آنها بفهمیم، بلکه باید از طریق زبان آنها وارد فرهنگشان شویم. در این زمینه باید دو کشور کمک کنند.
برای این منظور ما باید صندلی‌های دانشگاهی را بیشتر کنیم و از طرف دو کشور زمینه را برای بورسیه‌های بیشتر برای یادگیری زبان، تاریخ و فرهنگ دو کشور فراهم کنیم. وقتی دانشجویی وارد کشور می‌شود ناچار است با آن زبان آشنا شود.
یکی از افراد در مورد همکاری‌های دفاعی و نظامی دو کشور سوال کردند. ما در زمینه نظامی تقریباً از 30 سال پیش همکاریمان را آغاز کردیم و در زمینه‌هایی مشارکت داشتیم. من در اینجا باید از دولت چین تشکر کنم که در یک شرایط سخت در زمینه دفاعی به ما کمک کرد و در شرایط دشواری کنار ما قرار گرفت و این به عنوان یک مبنا در ذهن ما ایرانی‌ها هست و خواهد بود و ما الان بر آن اساس می‌توانیم اعتماد بیشتری برای یک ارتباط نزدیک‌تر بکنیم. امروز زمینه‌های فراوانی در زمینه دفاعی برای همکاری هست که ما آماده همکاری با چین هستیم. برخی موارد مانند بسیاری از فناوری‌های نو هوا و فضا می‌توانند دو منظوره نظامی و غیرنظامی باشند.
در مورد ایران و امریکا که سؤال شد، ما از پیروزی انقلاب به بعد مشکلات فراوانی با امریکا داشتیم که شما حداقل فهرست آنها را می‌دانید. این مشکلات در طول زمان شدت و ضعف داشتند و دولت کنونی ایران تمایل دارد تنش‌ها را با کشورهایی از جمله امریکا کاهش دهیم، بنابراین اگر در طرف امریکایی این اراده و حسن نیت باشد ما می‌توانیم از تنش‌ها و چالش‌های موجود بکاهیم. البته این کار یک روزه انجام نخواهد شد، چون مشکلات سی و پنج ساله را در زمان کوتاه نمی‌شود حل و فصل کرد و نیاز به زمان دارد. آنچه مهم است این است که ما از فهرست چالش‌ها بکاهیم و روند کاهش را ادامه بدهیم. به نظر من، مشکلات ایران و امریکا در صورتی که حسن نیت در دو طرف باشد و اراده قوی دو جانبه وجود داشته باشد می‌تواند به سمت بهتری حرکت کند و این آمادگی از طرف ایران وجود دارد.
در مورد افغانستان که سؤال شد، می‌دانید که چند سال بین ایران و چین در مورد افغانستان همکاری نزدیک وجود داشت. قبل از طالبان و در شرایط به هم ریختگی داخلی افغانستان، جبهه‌ای تحت عنوان جبهه شمال در افغانستان فعالیت می‌کرد، ایران، چین و برخی از دیگر کشورها در این زمینه همکاری می‌کردند که ما آن را فراموش نکردیم و الان هم در شرایطی که نیروهای ناتو می‌خواهند از افغانستان خارج شوند، خطر نفوذ مجدد طالبان وجود دارد و خوب است که همکاری‌های گذشته در شرایط جدید آغاز شوند.
مسئله مبارزه با تروریسم و همکاری دو کشور در این مورد جای تردید ندارد. بخشی از موضوعات تروریسم به مسائل فرهنگی و دینی و تفسیرهای نادرست از متون دینی مربوط می‌شود. برخی از آن به تحریک‌های خارجی و برنامه‌ریزی قدرت‌های دیگر مربوط می‌شود. در موضوع طالبان شما می‌دانید چه کسانی بودند که آنها را به وجود آوردند و تقویت کردند. حتی راجع به القاعده بحث‌های زیادی وجود دارد که چه کسانی آنها را بوجود آورده، تقویت کردند و امروزه خودشان گرفتار آنها شدند.
حتماً بین ایران و چین همکاری سازنده و خوبی برای مبارزه با تروریسم می‌تواند وجود داشته باشد.
نکته آخر اینکه بین ایران و کشورهای دیگر و غربی شرایط پیچیده‌ای در سال‌های اخیر بوده است. البته در این زمینه قدم‌های خوبی برداشته شد که شرایط را تغییر دهیم. ما در طرف ایران این اراده جدی را داریم که شرایط را بهبود دهیم. در مذاکرات 1+5، یکی از کشورهایی که حضور فعال دارد نماینده دولت چین است.
نکته آخری که می‌خواهم به آن اشاره کنم بحث اسرائیل است. شما می‌دانید که امروزه بسیاری از مشکلاتی که طی سال‌های گذشته در منطقه داشتیم، از جمله جنگ در لبنان، غزه، جنگ‌های قبلی با اعراب، ناشی از اسرائیل بوده‌اند. اسرائیل رژیمی است که هرگز به قطعنامه‌های سازمان ملل عمل نکرد و آنها را زیر پا گذاشت.
در مسئله اسرائیل می‌دانید که داستانی وجود دارد که کمتر در دنیا سابقه دارد و آن اینکه ملت بزرگی به نام فلسطین تقریباً به‌طور کامل آواره شدند و از سرزمینشان بیرون رانده شدند. به اعتقاد ما برای مسئله منطقه و اسرائیل هیچ راه‌حلی وجود ندارد مگر اینکه اسرائیلی‌ها به سرزمین خودشان برگردند و جنگ و ترور در منطقه متوقف شود و در آن کشور زمینه یک انتخابات آزاد با حضور همه فلسطینی‌ها آماده شود. به نظر ما راه حلی جز این نیست و اگر روزی صندوق رأی حاکم شود، شرایط جدیدی بر منطقه حاکم خواهد شد و در نتیجه آن صندوق می‌تواند مورد پذیرش همه کشورها قرار گیرد. خیلی متشکر هستم از کسانی که این جلسه بسیار خوب را تشکیل دادند.