دیدار با مردان و زنانی که در عرصه امنیت غذایی کشور و اقتدار این مرز و بوم تلاش می‌کنند برای رئیس‌جمهور منتخب مردم یک افتخار است. خیلی با فضای کشاورزی بیگانه نیستم. روستازاده هستم و در دوران تحصیلاتم در نوجوانی، در دبستان، گاهی کار کشاورزی هم داشتم. اگر دست پینه بسته افتخار است که افتخار است، من هم در ده، یازده سالگی در فصل تابستان به خاطر کار کشاورزی دست‌هایم پینه بسته بود.

کشاورزی دنیای خود را دارد. شاید سود کشاورزی در مقایسه با بخش‌های دیگر کمتر باشد، اما افتخار آن بسیار بیشتر است؛ سر و کار با طبیعت و در کنار طبیعت زیستن و در کنار آن کاری که اساساً کار خدایی است. "أانتم تزرعونه ام نحن الزارعون" آن قدرت لایزالی که بذر را می‌رویاند، این رویش‌ها از ناحیه اوست. بذر را کشاورز می‌افشاند اما رویش آن بذر به دست حق و با حق است. زارع چه کلمة زیبایی است. این نام خداست. ام نحن الزارعون. خدا خودش را زارع می‌داند. زارع یکی از نام‌های حق است و زارع واقعی خداست و کشاورزان وسیلة زراعت را آماده می‌کنند. البته نام این وزارتخانه هم در قدیم، فلاحت و زراعت و اینها بود که کم کم آن الفاظی که بوی دینی و مذهبی‌اش بیشتر بود، به دلیل فارسی کردن، آنها را برگردانند.

به هر حال کشاورزی مایه مباهات و افتخار برای همه دست‌اندرکاران این بخش مهم که هم بخش توسعة کشور است و هم بخش امنیت ملی کشور است می‌باشد که بخشی از این امنیت، امنیت غذایی است. کم و بیش می‌دانم که کشاورزی کشورمان با معضلات زیادی دست به گریبان است. بزرگ‌ترین سرمایه نه تنها برای کشاورزی که برای یک کشور و برای ملت آب و خاک است. آب مایه حیات است و خاک همان فراش و سرزمینی است که بر روی آن زندگی می‌کنیم و همة رویش‌ها و تولدها در این پهنه اتفاق می‌افتد.

شاید در نظر بعضی‌ها خاک ناچیز‌ترین شیء در زندگی تلقی شود، اما برای اینکه این خاک به دست آید، میلیون‌ها سال باید تحولی پشت تحولی رخ دهد تا این خاک آماده در اختیار ما قرار گیرد. با خاک آماده برای کشت، بی‌رحمانه رفتار شده است. آنگاه که به فکر مسکن و شهرسازی، ساخت و ساز، جاده، پل و هرگونه تغییر و تحول بر روی زمین بودیم، کمتر فکر کردیم که جای مناسب آن کار را پیدا کنیم و زمین آمادة کشاورزی را تبدیل به محل ساخت سکونت نکنیم. کمتر فکر کردیم که جایگاه شهر را به درستی انتخاب کنیم. باغ‌ها، درخت‌ها ناجوانمردانه تخریب شدند و این تأسفی است که جبران آن سالیان سال به طول خواهد انجامید.

ما از لحاظ آب در مضیقه هستیم. کشور ما از لحاظ بارندگی جزو سرزمین‌های پرآب نیست. کشوری که متوسط بارندگی‌اش 230-240 میلی‌متر است، می‌تواند جزو کشورهای خشک باشد. پس باید قدر قطره قطرة آب حیات این سرزمین را بدانیم. برای قدردانی از آب نیاز به تدبیر، برنامه‌ریزی و سرمایه داریم.

امان از این سرمایه که حرف هیچ کس را گوش نمی‌کند. سرمایه فقط یک واژه را می‌شناسد و به دنبال آن می‌رود و آن سود است. هر کجا سود بیشتر، البته سودی با امنیت و پایداری باشد، به آنجا می‌دود و توصیه هیچ کس را نمی‌شنود. هرچه به او بگوییم که کدام بخش نیاز به سرمایه دارد، آهوی فرّاری است که به دنبال جایگاه سود می‌گردد. اینجا مداخله دولت لازم است. گاهی در بعضی از امور ممکن است بخش خصوصی به دلایلی حاضر نباشد همه سرمایه خود را سرمایه‌گذاری کند. اینجا جایی است که در کنار دولت تشکل‌ها باید به صحنه بیایند و دست به دست هم دهند. اینجا جایی است که خیرین – خیرین فقط خیرین مدرسه ساز و مسجدساز نیستند. – در صحنه‌هایی که مورد نیاز یک امت و یک ملت هست، با سود کم اما با اعتقاد به برکت سود کم به صحنه خواهند آمد.

بخش کشاورزی نه تنها غذای مردم را تأمین می‌کند، موجب استمرار حیات جامعه نیز هست. هر روز ما از دسترنج کشاورزان قدردانی می‌کنیم. هر بار که در کنار سفره غذا قرار می‌گیریم و در پایان آن الحمدلله رب العالمین می‌گوییم، در واقع حمد خدای را به جا می‌آوریم و از همة آنهایی که سفره مردم را رنگین کرده‌اند و غدای لازم را در اختیار مردم گذاشته‌اند سپاسگذاری می‌کنیم. می‌شود آن سفره را از دسترنج دیگر ملت‌ها رنگین کرد، اما دیگر افتخاری نیست. فقط شکم سیر می‌شود، اما روح و جان غذایی را نمی‌گیرد. افتخاری وجود ندارد که سفره ما سرزمین کشاورزی دیگران را آباد کند. از امریکای لاتین گرفته تا شمال افریقا، اروپا و آسیای دور همه و همه آثاری از زرع و زراعت آنها در سفرة ایرانی کم و بیش یافت می‌شود، این افتخار برای ماست؟

کشوری که در سال‌های گذشته در بهترین شرایط درآمد ارزی بود و سالانه چیزی حدود 100 میلیارد دلار درآمد ارزی داشت، کجاها سرمایه گذاری شد؟ چطور در این فرصت طلایی نتوانستیم بخش‌های مختلف و در رأس آن بخش کشاورزی را احیا کنیم؟ بخش کشاورزی ما سرمایه و تخصص می‌خواهد. در همین دوره است که آب‌های زیرزمینی افت می‌کند. در همین دوره است که زمین شور و شورتر می‌شود. در همین دوره است که دریاچة ارومیة زیبا خشک می‌شود، زاینده رود زیبا به خشک رودی تبدیل می‌شود. نگویم از هامونش و کارونش... امروز همه جا ما با مشکل مواجه هستیم. می‌دانید از طبیعت باید استفاده کنیم.

ستیز با طبیعت، ستیز با خودمان است. ما باید از مرتع استفاده کنیم، اما ستیز با مرتع یعنی نابودی مرتع، نابودی خاک و این یعنی کمبود خاک. شما زمین را که خشک می‌کنید، جنگل‌ها از بین می‌رود، آن ابری که از بالا عبور می‌کند چشم‌های تیزبینی دارد، ابر آنجایی که سبزه و درخت و مرتع می‌بیند، می‌ایستد و گریه شوق می‌بارد، اما در سرزمین خشک توقف نمی‌کند، عبور می‌کند.

با طبیعت ستیز نکنیم. از طبیعت منصفانه استفاده کنیم. دولت در زمانی که مسئولیت را به عهده گرفت، با آمار و ارقام دهشتناکی مواجه شد. شاید اولین عزیزی که با او آمار را مرور کردیم، همین آقای دکتر کلانتری بود. او که زحمات زیادی برای این بخش کشیده است و می‌کشد ان‌شاءالله به مسئولیت خودش ادامه می‌دهد و بعد هم در فرصت بعدی با آقای مهندس حجتی که از ایشان خواهش کردیم که بیاید. از همان روزهای اولیه، آمارها، آمارهای نگران کننده‌ای بود.

اولین بحث ما این بود که یک بخش به ما می‌گفت: 13میلیون تن گندم تولید کرده‌ایم و بخش دیگر می‌گفت باید 5/7 میلیون تن گندم وارد کنیم و دیگری می‌گفت کل نیاز ما بیشتر از ده و نیم میلیون تن نیست. ما دیدیم ریاضی ما کفایت نمی‌کند که بتوانیم این عددها را حل و فصل کنیم و به هر حال دیدیم ناچار هستیم بیش از 7میلیون تن گندم وارد کنیم. آن هم در شرایطی که نفت ما تحریم شده است که باید ارز از آنجا استحصال شود و کشتی، کشتیرانی و بیمه کشتی‌ها، نقل و انتقال بانکی که تحریم است و هزار و یک مصیبت....؛ اما در عین حال نه تنها گندم که بسیاری از نهاده‌ها برای این بخش باید وارد شود و الا هم بخش زراعی، هم بخش دامی، هم باغات و هم شیلات ما، هر کدام با یک مشکل و تنوع مشکلات مواجه خواهند بود.

از طرفی دیدیم که برای احیاء و رونق کشاورزی از اول پاییز نیاز به کود هست و قدمی برای تأمین کود برداشته نشده و زمان بسیار کوتاه و تنگ است و از سوی دیگر دیدیم، اگر کشاورز بخواهد با قوت قلب بتواند برای کشاورزی برنامه‌ریزی کند، از پاییز باید قیمت تضمین شده محصولاتش را بداند.

دولت در همة این زمینه‌ها توجه جدی خود را آغاز کرد. وقتی رفتیم برای تأمین کود داخلی، دیدیم بدهی پشت بدهی که همة آنهایی که باید این کود را تحویل دهند، می‌گویند 1300 میلیارد تومان بدهی گذشته را اول پرداخت کنید. دیدیم دولت گذشته میراث خوبی برای ما به جا گذاشته است!

به هر حال هم برای اعلام قیمت‌های تضمینی اقدام لازم انجام شد و هم برای بدهی کشاورزان اقدامات خوبی انجام شد. علی رغم همة مشکلات، برای تهیه کود چه از منابع داخلی و چه کودی که بنا بود از خارج تهیه شود، ارز لازم تخصیص داده شد و بحمدالله قدم‌های خوبی در این زمینه برداشته شد. دو سه اقدامی که به آنها اشاره کردم، طبق آمار و ارقام وزارت جهاد کشاورزی است که دیروز برای من فرستاده شده بود. از روی متن می‌خوانم که کمی منظم‌تر این بحث صورت بگیرد.

تصویب و اعلام به موقع قیمت‌های تضمینی محصولات استراتژیک که شامل 24 قلم به ویژه گندم می‌باشد.

اختصاص 200 میلیارد تومان به بیمه محصولات کشاورزی، مازاد بر بیمه مصوب 150 میلیارد تومانی، البته توضیح داده شده که صندوق بیمه بدهی 2300 میلیارد تومانی دارد و برای بیمه محصولات هزار میلیارد تومان اعتبار مورد نیاز می‌باشد که امیدواریم دولت بتواند قدم به قدم همة این نیازها را تأمین کند.

برای تأمین کودهای شیمیایی مورد نیاز کشت پاییزه کشاورزان، مخصوصاً کودهای فسفات و پتاس که می‌بایست از ماه‌های قبل تهیه می‌شده و نشده است، اعتبار 500 میلیون دلاری از طریق بانک مرکزی تأمین شده است. اقدامات لازم برای 300 هزار تن کود فسفاته خریداری شده از خارج که در مسیر حمل است و 80 هزار تن آن وارد شده و در حال توزیع می‌باشد و تا پایان سال مقدار زیادی کود نیز مورد نیاز است که دولت تأمین خواهد کرد.

علی رغم اینکه شرکت خدمات حمایتی که باید تأمین کنندة کود باشد، 1300 میلیارد تومان بدهکار است و این بدهی از گذشته به ارث رسیده است، طی دو ماه گذشته 300 هزار تن کود اوره تهیه و در مناطق مختلف توزیع شده است.

تأمین خط اعتباری از محل منابع داخلی بانک کشاورزی به میزان 750 میلیارد تومان تسهیلات بانکی برای متقاضیان خرید ماشین‌آلات کشاورزی.

تأمین خط اعتباری از طریق بانک کشاورزی به میزان 3100 میلیارد تومان بابت تجهیز سرمایه در گردش کاشت، داشت و برداشت.

تأمین خط اعتباری به میزان 400 میلیارد تومان بابت تجهیز سرمایه در گردش جهت توزیع کنندگان کود شیمیایی.

تأمین خط اعتباری از محل منابع داخلی به میزان 410 میلیارد تومان به منظور تجهیز سرمایه در گردش برای بحث بذرهای مختلف .تسهیلات از محل صندوق توسعه به میزان 3 هزار میلیارد تومان برای اجرای طرح‌های بخش کشاورزی.

و بعد، توصیه‌ها و برنامه‌هایی که در اینجا به طور مفصل هست و برای حصول بسیاری از اینها دولت باید اقدام کند.

در بخش کشاورزی، بخشی از رسالت و وظیفه بر دوش دولت است. این دولت است که می‌تواند با واردات نابجا برای کشاورزی مشکل ایجاد کند. این دولت است که می‌تواند با واردات بجا و تأمین نیازمندی‌های کشاورزی، کشاورزی را توسعه دهد. این دولت است که باید اعتبار لازم ارزی و ریالی را برای حمایت از کشاورزان آماده کند. این دولت است که بار بخش تحقیقات کشاورزی را باید بر دوش گیرد. این دولت است که در بخش آموزش و دانشکده‌های کشاورزی و تربیت افراد متخصص باید بار را بر دوش بگیرد. این دولت است که باید تسهیلات لازم برای ورود ماشین آلات مورد نیاز را آماده کند.

به هر حال، کشاورزی ما باید مکانیزه شود. کشاورزی سنتی در شرایط فعلی جهان قدرت رقابت ندارد. هدف این نیست که در کشاورزی، فقط نیازمندی‌های خودمان را تأمین کنیم، ما باید بازار صادرات داشته باشیم و باید بازار کشورهای هدف را فتح کنیم.

باید از شما کشاورزان تشکر کنم که در این سال‌های سخت با همة سختی‌ها و مشکلات، بخش بزرگی از نیازمندی‌های مواد غذایی این کشور را تأمین کردید. گرچه شرایط ما به گونه‌ای نیست که همة نیازمندی‌ها راتأمین کنیم. طبق آمار، از صددرصد نیاز 44 درصد آن را تأمین می‌کنیم و باقی آن را وارد می‌کنیم. نمی‌خواهم بگویم که در تمام محصولات ما باید صددرصد خودکفا باشیم و چیزی وارد نکنیم. اینها وابسته به برنامه‌ریزی است. ممکن است یک محصول را لازم شود که صادر بکنیم و یا یک محصول را وارد کنیم که آن بحث دیگری است. شرایط اقلیمی ما شرایط خاصی است و علی رغم همة اینها، همت، ایثار و فداکاری شما، و نیز با حضور شما در این انتخابات (هم کشاورزان ما و روستائیان ما) نشان دادند که در صحنه سیاسی و آگاهی سیاسی نه تنها از شهرهای کلان که از مرکز کشور هم اطلاعاتشان کمتر نیست.

بنابراین، کشاورز آگاه، بیدار، هوشیار، سیاسی و صاحب نظر ما رسالت بزرگی را بر دوش دارد. دولت در حضور شما به عنوان نمایندگانی از کل بخش کشاورزی ایران اعلام می‌کند که همة توان خودش را برای احیای کشاورزی به عنوان یک رسالت و وظیفه ملی انجام خواهد داد. به همین دلیل صبح فردا – بعد از سالیان دراز که شورای‌عالی آب تعطیل بود – شورای عالی آب به ریاست رئیس جمهور تشکیل خواهد شد و ان‌شاءالله به طور نوبتی این شورا را فعال کرده و جلسات آن را ادامه خواهیم داد. کما اینکه هفته آینده هم اولین شورای عالی محیط زیست به ریاست رئیس جمهور تشکیل خواهد شد.

قدم به قدم مشکلات را از پیش پا بر خواهیم داشت. مشکلات گذشته و مشکلات موجود اصلاً ما را مأیوس و ناامید نمی‌کند. باید با کار، تلاش، انسجام و وحدت بیشتر همه دست به دست هم دهیم وان‌شاءالله کشاورزی پر رونق را در این کشور به یادگار بگذاریم و دل ملت ایران را خوشحال کنیم.

در برابر همة شما کشاورزان عزیز، زحمت‌کشان که با اقتدار و با قدرت در روزهای سخت برای انجام رسالت و مسئولیت‌‌تان پایداری کردید، سر تواضع فرود می‌آورم و برای شما آرزوی موفقیت می‌کنم. امیدوارم آسمان هم در سال زراعی جاری به ما کمک کند و خداوند رحمان و رحیم، رحمت خود را بر ما نازل کند و ما بتوانیم سالی پررونق در بخش کشاورزی داشته باشیم.